Terug

Jongeren en alcohol

Vaak komt het gebruik van illegale drugs door jongeren volop in de aandacht. Terecht overigens, maar alcohol raakt daarbij wel eens in de vergeethoek. Het feit dat alcohol legaal en sociaal aanvaard is, maakt dat het vaak bekeken wordt als 'onschuldig' en niet als een drug.

Ondertussen zijn er genoeg gezondheidsredenen die er voor pleiten om niet te vroeg met alcohol te beginnen. Ook de wetgeving is duidelijker geworden: geen alcohol onder de 16 jaar en geen sterke drank onder de 18 jaar.

1. 'Leren' alcohol drinken

Doorgaans vindt de kennismaking met illegale drugs plaats via vrienden of kennissen. Alcohol, een legale drug, wordt meestal voor het eerst in familiekring geproefd. Geen enkele drug, of het nu koffie, tabak, alcohol, cannabis of heroïne is, smaakt de eerste keer echt lekker. De naar limonade smakende mixdrankjes (zie verder) zijn waarschijnlijk de enige uitzondering. Als beginneling moet je dus 'leren' alcohol te drinken. Maar niet voor je 16 bent.

Alcohol wordt echter niet enkel voor de smaak gedronken. Het heeft ook duidelijke effecten op hoe je je voelt, op je zelfbeeld, en dus ook op je gedrag. Als je die effecten als plezierig leert te ervaren, dan zal je verder blijven drinken. De omgeving speelt hierbij ook een belangrijke rol. Bijvoorbeeld, als je herhaaldelijk merkt dat drinkende vrienden meer succes lijken te hebben en vlotter uit de hoek komen, dan is de kans groter dat je ondanks de aanvankelijk slechte smaak van bier, toch blijft drinken tijdens het uitgaan.

2. Je bent jong en je wil wat...

Waaruit volgt:

• dat je je stilaan gaat losmaken van je ouders en je meer gaat richten op leeftijdsgenoten. Ouders en andere volwassenen blijken dan toch niet alle waarheid in pacht te hebben, zoals je dacht als kind.
• dat je 'op zoek gaat naar een eigen identiteit'. Je bent geen kind meer, maar wie of wat ben je dan wel? Bij deze zoektocht hoort experimenteren en het ontwikkelen van nieuwe interesses en bezigheden. Dat kan soms bijzonder leuk en spannend zijn. Maar soms is het ook behoorlijk vermoeiend, verwarrend en stresserend.

Alcohol kan in beide aspecten van het opgroeien een rol gaan spelen. Soms op een goede manier, soms ook op een minder goede.

Groepsdruk en alcohol

• Groepsdruk en groepsnormen kunnen mee aan de basis liggen van voortgezet alcoholgebruik. Vanuit de behoefte om ergens bij te horen en voor 'vol' aanzien te worden, kan je het zoveelste rondje meedrinken. Dit is vooral kenmerkend voor jongens in grote groepen.
• Jongens kunnen daarenboven soms ook in competitie gaan met elkaar om te zien wie het meeste alcohol kan verdragen. 'Veel kunnen drinken' wordt dan gelijkgesteld aan 'sterk zijn'. Drink je weinig, dan ben je een 'watje'.
• Omgekeerd kan een een bepaalde groepscultuur ook beschermend werken. Jongeren laten dan aan elkaar verstaan wanneer er 'overdreven' wordt en de sfeer bedorven raakt. De meeste jongeren zijn er zich ook van bewust dat bijvoorbeeld dronken rijden een slechte zaak is.

Zelfbeeld en alcohol

• 'Zelfbeeld' wil zeggen: de manier waarop je naar jezelf kijkt en hoe je jezelf waardeert. Zowel een te hoog als een te laag gevoel van zelfwaardering, kunnen aanleiding geven tot alcoholgebruik. Dit hoeft niet problematisch te zijn, maar soms wordt het dat wel. Als je voortdurend alcohol gaat nodig hebben om je zelfbeeld te veranderen, dan loop je een risico.
• Eén van de effecten van alcohol, is een verhoging van het subjectief gevoel van zelfvertrouwen en zelfwaardering. Alcohol kan het gevoel geven van 'beter in je vel zitten'. Voor jongeren met al hun twijfels eigen aan de leeftijd, kan dat gevoel bij momenten erg welkom zijn. Daarenboven zorgt het drinken van alcohol voor een vermindering van negatieve gevoelens en spanningen. Handig toch als je na een ruzie met je ouders gewoon een paar glazen drinkt en het 'gezeur' achter je kan laten? Ook de nieuwe jeugdclub lijkt een stuk minder bedreigend als je al een pintje op hebt voor je binnenstapt.
• Aangezien alcoholgebruik op zich aanleiding kan geven tot zelfoverschatting, werkt het ook risicozoekend en impulsief gedrag in de hand. Je kan op een leuke manier 'uit de bol gaan'. Maar je kan ook dingen gaan doen die je anders waarschijnlijk nooit zou doen, en waar je achteraf spijt van kan hebben. Voorbeelden: een grote mond opzetten, snel ruzie zoeken, overdreven gaan flirten, onveilig vrijen, rijden onder invloed, vandalisme, enz. Jongeren in groep kunnen elkaar dan ook nog eens gaan oppeppen. Het resultaat kan een 'explosieve cocktail' zijn...

3. Experimenteren en combineren

Experimenteren houdt soms in dat verschillende drugs (waar alcohol er één van is) met elkaar gecombineerd worden. Soms zeer bewust, soms eerder toevallig omdat het aangeboden wordt. Omdat alcohol je roekelozer kan maken ben je soms geneigd ondoordacht op zoek te gaan naar een nog 'sterkere kick'. Verschillende drugs combineren kan inderdaad tot sterkere effecten leiden. Dikwijls echter niet zo'n aangename.
Lees meer over combigebruik

4. Uitgaan

Uitgaan met een bende vrienden kan feesten geblazen zijn. Maar soms hangen er wat risico's aan vast voor je gezondheid. De nachten kunnen lang zijn en de rondjes drank talrijk...

Enkele tips om het feestelijk te houden:

• Spreek op voorhand af wie BOB zal zijn en ook blijft voor de hele avond.
• Hou gedurende de avond contact met elkaar. Je kan mekaar helpen als er iemand wat te veel 'uit de bol gaat'.
• 'Boosters' of energy drinks, alcohol en sommige drugs werken vochtafdrijvend. Als je veel danst, verlies je nog meer vocht. Met bier drinken alleen ga je het niet redden. Drink regelmatig water of wissel af met niet-alcoholische drankjes. Af en toe pauzeren kan ook helpen om even af te koelen.
• Als er iets fout begint te lopen dan krijg je signalen van je lichaam. Je wordt misselijk, duizelig, verward... Verwittig je vrienden en ga weg uit de drukte.
• Neem nadien genoeg rust. Ga het feest niet even verlengen door de volgende dag te beginnen met een pint of iets 'stimulerend' als ontbijt.
• Ga niet feesten als je de volgende dag naar school of naar het werk moet.

5. Mixdrankjes

Sinds enkele jaren zijn mixdrankjes overal verkrijgbaar. Het zijn combinaties van limonade met drank, zoals: 'blasters', 'alcopops' en 'shooters'. De alcoholindustrie wil hiermee een doelgroep van jongeren tussen 18 en 25 jaar bereiken. In de praktijk blijken ook kinderen vanaf 12 jaar ze reeds te gebruiken.

• Deze drankjes blijken populair omdat ze zoet zijn en de bittere smaak van alcohol maskeren. Ze gaan dus 'vlot naar binnen' en lijken vrij onschuldig. Ze zijn vooral aantrekkelijk voor meisjes. Jongens schakelen na verloop van tijd gemakkelijker over op bier, omdat het een stoerder imago heeft.
• Het alcoholgehalte van mixdrankjes wordt meestal lager ingeschat dan het werkelijk is. In werkelijkheid bevatten ze dikwijls meer alcohol dan een glas bier of wijn. Ze zijn dus verraderlijker dan ze eruit zien. Ze bevatten ook gashoudende bestanddelen, waardoor de alcohol sneller wordt opgenomen in het bloed.
  Lees meer over de soorten mixdrankjes
• Recent wordt er meer en meer zelf gemixt. Allerlei sterke dranken worden dan gemixt met cola, fruitsap of limonade. Deze eigen mixen bevatten meestal nog veel meer alcohol dan de gefabriceerde drankjes, met soms alle gevolgen vandien.

Meer info

Terug